Zeventig procent van de Vlamingen geeft aan tevreden te zijn met hun gemeente of stad, zo wijzen de meest recente cijfers van de Gemeente-Stadsmonitor uit. Deze monitor, een om de drie jaar terugkerend onderzoek uitgevoerd door het Agentschap Binnenlands Bestuur, verzamelt de opinies van 135.000 Vlamingen. Vooral op het gebied van groenbeleving en een positievere visie op het samenleven scoren hoog. Ook de waardering voor fietsvriendelijkheid is opmerkelijk gestegen. Er zijn echter ook gebieden waar een daling opvalt, met name in het welzijn: lokale zorgvoorzieningen en de perceptie van onze eigen gezondheid staan onder druk. “Dit verslag is een weergave van de situatie in Vlaanderen. Het biedt gemeenten de kans om het huidige beleid te beoordelen en toekomstige plannen te formuleren,” legt Gwendolyn Rutten (op de foto samen met Bob Savenberg), minister van Binnenlands Bestuur, uit.
Een aantal trends:
Tevreden inwoners, blijven inzetten op nabije woonomgeving
In Zuienkerke, Koekelare, Kalmthout, Zulte en Dilsen-Stokkem zijn de inwoners het meest tevreden over hun gemeente. De bestuurders van onder meer Herne, Vorselaar, Glabbeek, Lierde en Merksplas genieten het meeste vertrouwen. En de meest fiere inwoners wonen in Laarne, Knokke-Heist, Maarkedal, Brugge en Koksijde. 7 op 10 inwoners is tevreden over gemeente of stad. Bijna 8 op 10 is tevreden over zijn buurt, al zijn dat lichte dalingen tegenover 2020. We duiken iets minder de natuur in dan in de coronaperiode, maar onze tevredenheid over groen stijgt wel: 4 op 5 inwoners is tevreden.
Bijna 4 op 10 Vlamingen geeft aan regelmatig last te hebben van snelrijders en zwerfvuil. Al zien we dat de verkeershinder licht is gedaald tov 2020. Een van de pijnpunten van vorige editie is deels weggewerkt: veilig fietsen is voor velen toegenomen. Een betere infrastructuur zorgt ervoor dat weer 1 op twee inwoners aangeeft dat ze veilig kunnen fietsen in hun gemeente. De centrumsteden scoren hier nog iets beter “Het is een bewuste keuze geweest om extra middelen te voorzien voor fietsen en fietsinfrastructuur. We zien nu ook de positieve effecten hiervan. Build it and they will come. Dat geldt ook voor fietsinfrastructuur”, vertelt minister Gwendolyn Rutten. Ook de trend van veilig naar school zet zich verder door. Al laten de gemiddelde scores nog veel groeimarge toe en zijn er grote verschillen tussen gemeenten.
Samenleven in diversiteit gaat steeds beter
Bijna 7 op de 10 inwoners willen hun buren helpen. De scores houden goed stand na de coronaperiode: de meerderheid van de inwoners woont in een buurt met een sterk of matig sociaal weefsel. Samenleven gaat ook over diversiteit: 3 op 4 inwoners staat neutraal tot positief tegenover mensen van verschillende herkomst. De centrumsteden doen het nog iets beter dan gemiddeld. “Investeren in het sociaal weefsel werkt. Dat reflecteert zich ook in het vertrouwen tussen buren onderling. Gemeenten die actief kiezen om een extra inspanning te leveren rond samenleven, doen het ook in de cijfers goed. Samenleven in Vlaanderen gaat steeds beter tonen de cijfers”, zegt minister Rutten.
In 1 op 6 gemeenten genieten bestuurders vertrouwen van meer dan 40%
Het cijfer waar elke lokale bestuurder met nieuwsgierige blik zal naar kijken: het vertrouwen in het lokale bestuur. De scores gaan van 8 procent tot 57 procent. Eén op 3 inwoners heeft veel vertrouwen in het lokaal bestuur, bijna de helft is neutraal en 1 op 5 heeft weinig vertrouwen. In de centrumsteden ligt dit aandeel iets hoger dan gemiddeld. In 1 op de 6 gemeenten geeft meer dan 40% aan veel vertrouwen te hebben in hun bestuur. Met gemiddeld 29% zakt het vertrouwen gemiddeld met 5 procentpunten tegenover 2000. Maar in een 60- tal besturen is het vertrouwen dan weer toegenomen.
Grootste bevraging in Vlaanderen
De nieuwe Gemeente-Stadsmonitor van het Agentschap Binnenlands Bestuur bundelt liefst 420 cijfers. 120 cijfers komen uit de 3-jaarlijkse burgerbevraging, goed voor de mening van 135.000 Vlamingen. “We leveren de meest representatieve en wetenschappelijk onderbouwde bevraging af in Vlaanderen. Van De Panne tot Voeren kunnen inwoners en beleidsmakers lezen hoe burgers hun gemeente beoordelen. Bovendien zie je na 2 eerdere edities trends zich aftekenen”, legt administrateur-generaal van het Agentschap Binnenlands Bestuur Jeroen Windey uit.
Minister Rutten: “Dankzij de Gemeente-Stadsmonitor is elke gemeente op de hoogte waar het de goede richting uitgaat en waar bijsturing nodig is. In welke steden en gemeenten doen ze het beter of hebben ze gelijkaardige uitdagingen? Daar kunnen lokale besturen mee aan de slag om het beleid verder te evalueren en bij te sturen. We willen lokale besturen met dit data- en kennisplatform ondersteunen in sterker besturen. Meten is weten. Ook voor steden en gemeenten.”
Bekijk en vergelijk jouw gemeente
Alle cijfers uit de Gemeente- Stadsmonitor vind je op de handige website van het Agentschap Binnenlands Bestuur. Het gaat in totaal om 130 cijfers uit de brede bevraging, aangevuld met ruim 250 indicatoren. Jeroen Windey: “We hebben werk gemaakt van een handige website. Zo kan je online jouw gemeente vergelijken met gelijkaardige gemeenten, buurgemeenten of gemeenten in dezelfde regio. Burgers, (lokale) politiek, lokale besturen of onderzoekers: iedereen kan er trends lezen of zelf ontdekken.”
